Achtergronden

De schrijvende hand

Het wapen dat Petrus Houtepen, pastoor te Princenhage, voerde bestaat uit een hand die een pen vasthoudt, een schrijvende hand. De verklaring voor het voeren van dit wapen is naar mijn mening dat het de familienaam symboliseert: Houdt de pen. Een dergelijk wapen wordt dan ook een sprekend wapen genoemd.

Typisch is dat de familiebrouwerij blijkens een advertentie uit 1832 ook “De Pen” werd genoemd. De vraag kan daarbij gesteld worden of de brouwerij tijdens het leven van Petrus ook al De Pen heette of dat deze naam pas werd gevoerd nadat Petrus dit wapen is gaan voeren. In de advertentie uit 1832 is vermeld dat “alle fusten met eene pen zijn geteekend”, zodat het wapen waarschijnlijk ook in de biervaten werd gebrand als aanduiding voor de herkomst van het bier. Hoe zou dit merkteken eruit hebben gezien?

Het kan zijn dat Petrus op het idee is gebracht om dit wapen te gaan voeren, doordat hij deze afbeelding is tegengekomen in zijn directe omgeving. De schrijvende hand ben ik tegengekomen op gevelstenen, als merkteken op Goudse pijpen, en als familiewapen bij een linkshandige predikant.

Ook kan Petrus het idee van de schrijvende hand tijdens zijn studentenleven hebben opgepikt, waar de volgende Latijnse spreuken vaak werden gebruikt: "dextra tenet pennam, magnum tenet altera uitrum; scribimus et bibimus sic bene cedit opus", wat zoiets betekent als: De rechterhand houdt de pen en de andere een groot glas; het is noodzakelijk dat wij schrijven en drinken" en "dextra pennas tractat, altera vinis utitur et corpus lactat, scribitur et bibitur, sic bene cedit opus"