De Hr.Ms. Houtepen (M882)

De Hr.Ms. Houtepen is een van de zestien sierlijke "ondiepwatermijnenvegers" of "Minesweeper Inshores" (MSI) die in de jaren vijftig van de twintigste eeuw in opdracht van de Koninklijke Marine zijn gebouwd speciaal voor de bestrijding van mijnen in ondiepe wateren. Deze houten vaartuigen van de Van Straelen-klasse werden bij een drietal werven in Nederland gebouwd. De helft van deze vaartuigen werd aanbesteed met hulp van zogenaamde MDAP-middelen. Het Mutual Defense Aid Program dat ook werd aangeduid met Mutual Defense Assistance Programme werd na de Tweede Wereldoorlog in het leven geroepen door de Verenigde Staten van Amerika om de Europese landen te assisteren bij het opbouwen van hun strijdmachten. Het doel van het programma was ervoor te zorgen dat West-Europa buiten de invloedssfeer van de Sovjet-Unie bleef. Tussen 1948 en 1954 is circa 30 miljard dollar hieraan uitgegeven door de Verenigde Staten.

Aan de werf 'De Noord' te Alblasserdam werd de bouw van zes MSI’s opgedragen, te weten:
de 'Hr.Ms. Alblas' met als naamsein oftewel callsign M868,
de 'Hr.Ms. Van Moppes' (M873),
de 'Hr.Ms. Chömpff' (M874),
de 'Hr.Ms. Van Versendaal' (M877),
de 'Hr.Ms. Van 't Hoff' (M879) en
de 'Hr.Ms. Mahu' (M880),

aan de werf 'De Vries Lentsch' te Amsterdam de bouw van vijf MSI's, te weten:
de 'Hr.Ms. Bussemaker' (M869),
de 'Hr.Ms. Van Hamel' (M871),
de 'Hr.Ms. Schuiling' (M876),
de 'Hr.Ms. Van der Wel' (M878) en
de 'Hr.Ms. Staverman' (M881)

en aan de werf 'Arnhemsche Scheepsbouw Maatschappij' te Arnhem ook vijf MSI's, te weten:
de 'Hr.Ms. La Comblé' (M870),
de 'Hr.Ms. Van Straelen' (M872),
de 'Hr.Ms. Van Well Groeneveld' (M875),
de 'Hr.Ms. Houtepen' (M882) en
de 'Hr.Ms. Zomer' (M883). 

De schepen werden in de periode van maart 1960 - april 1962 in dienst gesteld. De grootste lengte bedroeg 33,080 meter, de grootste breedte 6,875 meter, de gemiddelde diepgang 1,800 meter, zodat de waterverplaatsing 171 ton bedroeg. De schepen waren bewapend met een mitrailleur van 20 mm, hadden twee schroeven en werden aangedreven door twee Werkspoor dieselmotoren met een vermogen van tweemaal 550 Pk, waarmee een snelheid van 13 knopen werd behaald. De bemanning bestond uit 14 koppen.

De kiellegging van de houten ondiepwatermijnenveger Hr.Ms. Houtepen M882 vond plaats op 19 september 1960, waarna het op 26 augustus 1961 te water is gelaten en op 21 maart 1962 in gebruik is genomen. Het schip is genoemd naar de postuum met de Bronzen Leeuw onderscheiden marinier P.J. Houtepen. De tewaterlating werd verricht door de echtgenote van de toenmalige Commandant Zeemacht Nederland, mevrouw C. baronesse De Vos van Steenwijk- ­Westpalm van Hoorn. 

Sinds de Tweede Wereldoorlog kent de Koninklijke Marine een heraldische traditie in de vorm van haar embleemschilden. Elk schip, vliegtuig-squadron, onderdeel van het korps Mariniers, en vele walinstellingen en diensten voeren een eigen embleem. Deze traditie is ontstaan in 1940 naar Brits voorbeeld. Vanaf 1950 is de marineheraldiek vastgelegd in reglementen, en elk nieuw embleem vereist de goedkeuring van de minister. Bij de Marinestaf heeft men daarom de afdeling Maritieme Historie belast met de voorbereiding en de administratie van de emblemen. Op de website Bakstafel zijn deze terug te vinden. Voor de Hr. Ms. Houtepen heeft de Minister het volgende embleemschild vastgesteld.

In de loop van 1982-1983 werden alle ondiepwatermijnenvegers uit dienst gesteld. Sommige werden gesloopt, andere gingen naar het Korps Zeekadetten. De Peruaanse marine kocht de 'Van Hamel' en 'Van der Well", terwijl de firma Delft Geophysical vijf vaartuigen van de Koninklijke Marine overnam. De huidige status van deze vaartuigen is niet zeker. De 'Van Straelen' is in particuliere handen overgegaan en in Amsterdam als woonboot ingericht.

Ook de Hr.MS. Houtepen is in particuliere handen overgegaan. Blijkens een krantenartikel in het Haarlems dagblad van 18 november 1989 is het in 1989 door de Haarlemse projectontwikkelaar Rob van der Meer gekocht. Op de krantenfoto ligt het schip aan de Spaarndamseweg/Noorder Buiten Spaarne in Haarlem-Schoten. Deze foto is overigens door de archiefdienst Kennemerland aangekocht van United Photos de Boer en heeft negatiefnummer 31522 k 8 en identificatienummer 54-031604. Uiteindelijk is ook dit schip in Amsterdam als woonboot ingericht.