Nicolaus (Niclaas/Claes) Houtepen (VII.41)

Nicolaus (Niclaas/Claes) HOUTEPEN [1], gedoopt (RK) op 25-12-1735 te Teteringen (getuige(n): Joannes Adriani Jan Huyben). V: Adrianus Houtepen, M: Cornelia Ariaen Jan Huyben, begraven op 29-02-1780 te Gilze op 44-jarige leeftijd.

Zoon van Joannes (Jan Claassen) HOUTEPEN (zie VI.30) en Cornelia Adrianus Jan HUIJBEN (Van Grimhuijzen).

Ondertrouwd op 11-10-1760 te Ginneken-Bavel, gehuwd op 24-jarige leeftijd op 26-10-1760 te Ginneken-Bavel (getuige(n): Digman Schellekens en Cornelia Smolders).Nicolaas Jan Houtepen, jm geboren te Teteringen, en Joanna van Rijmenam (Rijmenant), jd geboren te Gilze, beiden wonende te Bavel.

Gehuwd voor de kerk op 26-10-1760 te Ginneken-Bavel met Joanna Joannes van RIJMENAM, 22 jaar oud, geboren te Gilze (Verhoven), gedoopt (RK) op 24-06-1738 te Gilze (getuige(n): Adrianus Peti Francken en Maria Adriana Timmermans), overleden te Gilze (Nerhoven) op 41-jarige leeftijd, begraven op 27-09-1779 te Gilze, dochter van Jan Isaias van RIJMENAM en Catharina Adriaan TIMMERMANS.

Uit dit huwelijk:

1.	Joannes (Jan) (zie VIII.49).
2.	Joanna (Johanna) [2], gedoopt (RK) op 24-03-1764 te Gilze.
3.	Cornelis [3], gedoopt (RK) op 23-09-1766 te Gilze, overleden na 1800.
4.	Catharina (Catrina/Catrien(a)/Caterien/Catarina) [4], gedoopt (RK) op 15-12-1768 te Gilze, overleden op 25-04-1833 te Gilze op 64-jarige leeftijd. Gehuwd op 28-jarige leeftijd op 19-02-1797 te Gilze-Rijen met Jan Cornelis WOUTERS, 32 jaar oud, geboren te Gilze (Kerkhof), gedoopt (RK) op 16-12-1764 te Gilze, overleden op 13-08-1827 te Gilze op 62-jarige leeftijd, zoon van Cornelis Janse WOUTERS en Anthonetta Peter SPAPEN.
5.	Adriana (Adriana/Jaana/Johanna) [5], geboren te Gilze (Nerhoven), gedoopt (RK) op 11-09-1770 te Gilze (getuige(n): Haias Antoni Trommels en Anna Wilhelmi Houtepen), overleden op 27-02-1809 te Gilze op 38-jarige leeftijd. Ondertrouwd op 16-12-1794 te Gilze, gehuwd op 24-jarige leeftijd op 16-12-1794 te Chaam met Cornelius HENDRIKS, 29 jaar oud, arbeider, gedoopt (RK) op 13-09-1765 te Gilze (getuige(n): volgens De Kort 19-09-1765), overleden op 24-11-1826 te Gilze-Rijen op 61-jarige leeftijd. Zoon van Gerardus Joannes Cort Huijbert HENDRIKS en Joanna Jan van BEEK.
6.	Maria (Marie) [6], gedoopt (RK) op 14-10-1772 te Gilze, overleden op 27-03-1843 te Ginneken en Bavel op 70-jarige leeftijd. Gehuwd op 42-jarige leeftijd op 23-04-1815 te Gilze met Johannes de JONG, 34 jaar oud, gedoopt (RK) op 13-08-1780 te Alphen en Riel, zoon van Wouter de JONG en Anna Maria GEERTS.
7.	Dijmphna [7], geboren te Gilze (Nerhoven), gedoopt (RK) op 14-08-1775 te Gilze, overleden op 21-02-1806 te Breda op 30-jarige leeftijd, begraven op 24-02-1806 te Breda. Ondertrouwd op 23-04-1803 te Breda. Wilhelmus Lemmes, jm geboren te Alphen, en Dingena Houtepen, jd geboren en wonende te Breda; dit laatste is echter niet juist!. Gehuwd op 27-jarige leeftijd op 08-05-1803 te Breda getuige(n): Maria van de Goorbergh en Petronilla Lucas), met Wilhelmus LEMMENS, 28 jaar oud, geboren op 27-04-1775 te Alphen, gedoopt op 27-04-1775 te Alphen (getuige(n): Walterus Lemmens en Adriana Severijns), overleden op 26-01-1809 te Breda op 33-jarige leeftijd, begraven op 30-01-1809 te Breda. Zoon van Adrianus LEMMENS en Anna Maria HENDRICKX.
8.	Adrianus (Adriaan) [8], gedoopt (RK) op 21-08-1778 te Gilze (Nerhoven), overleden op 03-04-1858 te Oosterhout op 79-jarige leeftijd. Gehuwd op 47-jarige leeftijd op 28-01-1826 te Gilze-Rijen (RK) met Joanna Maria van den CORPUT, 44 jaar oud, gedoopt (RK) op 10-08-1781 te Gilze, overleden N 03-04-1858, dochter van Leonardus van den CORPUT en Maria ANTONISSEN.

 

[1] Achtergrond informatie bij Nicolaus (Niclaas/Claes) HOUTEPEN:
Volgens de kohieren van het gemaalgeld is Nicolaes in de periode 1748-1757 als scheper/knecht in dienst bij Jan Claas Janssen te Molenschot. Tot en met 1754 wordt hij slechts voor de helft aangeslagen: hij is op dat moment dus nog geen zestien jaar oud. Aangezien hij in 1735 geboren is, is hij dus ongeveer vier jaar voor een te laag tarief voor het gemaalgeld aangeslagen.
Nicolaas is op 24 januari 1761 in Breda samen met zijn zus Catharina getuige bij de doop van Wilhelmus, zoon van zijn zus Adriana en Wilhelmus Somers (RK Waterstraat DTB-22 f108) en op 2 januari 1770 in Dongen bij Joannes, zoon van zijn zus Catharina en Quirinus van den Hoven.
Vervolgens wordt vermeld dat hij van 1762 tot aan zijn overlijden hoofdbewoner is van het huis van de oom van zijn vrouw, Matth. Timmermans, in Nerhoven. De oudste twee kinderen Jan (14 jaar) en Johanna (13 jaar) verlaten dit huis in 1777 om op reeds jonge leeftijd elders in de kost te gaan. 
Op 16 februari 1773 verkoopt Johanna van Rijmenam, bijgestaan door haar man, aan Gerard van Arendonk vier loopensaat weide op het Raakeijnde te Rijen, dat door haar bij erfdeling de dato 7 september 1769 zou zijn verkregen. De medeverkoper Cornelis Peeter de Hing verklaarde dat hij de onroerende zaak van zijn moetie zaliger Jenneken Adriaan Schellekens heeft verkregen (RAT 2804 R43 f29). Deze akte is door Johanna en Nicolaus ondertekend.
Als zijn echtgenote in 1779 in het kraambed overlijdt en Nicolaas snel daarna in februari 1780 overlijdt, worden de andere zes kleintjes ergens anders ondergebracht: Cornelis (*1767-1779), Catarina (*1769-1779), Adriana (*1771-1779), Maria (*1773-1779), Dingena (*1775-1779), en Adriaan (*1779). Uit de kohieren blijkt niet dat zij bij hun ooms Willem of Jan zijn ondergebracht of bij hun tante Catrien, alhoewel dat eigenlijk te verwachten is.
Zijn broer Jan Jansen Houtepen zorgt wel samen met Isaias van Rijmenam, als voogd en toeziender over de minderjarige kinderen van Nicolaas Jansen Houtepen en Johanna van Rijmenam, voor de publieke verkoop van de vestgoederen die tot de nalatenschap behoren. Op 2 maart 1780 worden zij tot voogd en toeziender aangesteld over de acht minderjarige kinderen (de oudste ongeveer 19 jaar Jan, Johanna, Cornelis, Catarina, Adriana, Maria, Dingena en Adriaan, anderhalf jaar oud) en leggen zij de eed af ten overstaan van schepenen van Gilze en Rijen (RAT 2804nr12). Op 29 december 1780 wordt ter uitvoering daarvan in eigendom overgedragen vijf loopensaat weide met houtwassen, genaamd De Voermandries, gelegen te Nerhoven onder Gilze, drie loopensaat land en bos onder Nerhoven en vier loopensaat land, genaamd het Koekhuijs, aan Anneken van Dongen, weduwe van Antonij Biekens, met als opbrengst f365,00 (RAT 2804 R46 f29v), vier loopensaat weide met houtwas, genaamd De Hoekweide, gelegen te Nerhoven in de Wijkevoort, voor f275,00 aan Cornelis Princen (RAT 2804 R46 f30), drie loopensaat weide, genaamd De Kleine Weijde, voor f315,00 aan Adriaen Verheijden (RAT 2804 R46 f30v) en voorts drie loopensaat land, genaamd de Soegakker, gelegen aan de Soeg bij Nerhoven aan Adriaen van Son voor f165,00 (RAT 2804 R46 f31). Op 23 februari 1781 wordt ten slotte het huis met stal, turf en schaapskooi en vier loopensaat ondergrond en erf tezamen met drie loopensaat hei op de Vossenberg te Gilze voor f190,00 verkocht aan Geerard Wouter van Son (RAT 2804 R46 f37). Na het overlijden van Jan Jansen Houtepen en Isaias van Rijmenam worden Willem Houtepen en Isaias Trommelen op 12 oktober 1785 tot voogd en toeziender aangesteld en beedigd (RAT 2804nr12).
ER MOET I.V.M. HET OVERLIJDEN EEN VOOGDIJREKENING ZIJN OPGEMAAKT. 

[2] Achtergrond informatie bij Joanna (Johanna):
In 1779 woont Johanna als meid in bij Adam Martinus Jan Hermans te Hulten. Daarna wordt zij niet meer in de kohieren van het gemaalgeld vermeld. 

[3] Achtergrond informatie bij Cornelis:
Na het overlijden van zijn vader en moeder woont en werkt hij van 1780 tot en met 1785 als scheper bij Willem Franken in Nerhoven. Van 1786 tot en met 1788 is hij knecht bij Jan Otten in Gilze Kerkhof, in 1789 werkt hij waarschijnlijk buiten Gilze en Rijen, maar komt in 1790 terug om als knecht bij Wouter van de Bleek in Horst te gaan werken (zie kaart Peeter van Dun).
In 1791 en 1792 werkt hij vervolgens als knecht bij Jan van Wezel in Verhoven (zie kaart Peeter Jan Jacobs). De jaren 1793 en 1794 wordt hij niet vermeld, maar van 1798 tot en met 1800 werkt bij weer voor de familie Franken, ditmaal als knecht bij de zoon Adriaan Willem Franken op Nerhoven. 

[4] Achtergrond informatie bij Catharina (Catrina/Catrien(a)/Caterien/Catarina):
Na het overlijden van haar vader en haar moeder gaat zij als meid werken en wonen bij Adriaan Timmermans op Kerkhof van 1780 tot en met 1782, in 1783 en 1784 (inmiddels 16 jaar oud) als meid bij Willem van Haaren in de Aalstraat, en van 1785 tot en met 1787 bij Hendrik van Loon op Kerkhof. Volgens de kaart van de weduwe Antony Biekens werkt zij daarna in 1789 en 1790 als meid bij Cornelis Timmermans op Nerhoven, en in 1791 en 1792 bij Adam van Son op Verhoven (zie kaart Stoffel Biekens). In de jaren 1793 en 1794 wordt zij niet meer vermeld, maar in 1795 wordt zij weer genoemd als meid bij kinderen Adriaan Rubbens in de Biestraat en in 1796 als meid bij Adriaan van Dorst op de Bolberg. Na haar huwelijk met Jan Wouters wonen zij nog even op Verhoven, maar in 1801 verhuizen zij naar de Langerijt.
Na hun beider overlijden trouwt hun zoon Nicolaus Wouters, arbeider en geboren in Gilze op 15 december 1801, op 9 juli 1835 te Poppel met Joanna Stoops, dienstbode, geboren te Poppel op 28 november 1807, dochter van Joannes Stoops, overleden te Poppel op 21 december 1818, en Maria Bocx, overleden te Poppel op 20 juni 1824. 

[5] Achtergrond informatie bij Adriana (Adriana/Jaana/Johanna):
Na als dochter bij Nicolaas Houtepen op Nerhoven te zijn vermeld in de kohieren van het gemaalgeld tot en met 1779, wordt zij alleen in 1783 als meid bij Frans Jan van Beurden in Molenschot vermeld en daarna pas in 1792 weer als meid bij Adriaen Cornelis de Jong op Verhoven. In 1795 wordt zij als echtgenote bij Cornelis Hendriks op Verhoven genoemd en vanaf 1796 tot en met 1800 wonen zij op de Langerijt, van 1801 tot en met 1803 op het Weilenseind, en in de jaren 1804 en 1805 op de Bolberg. In de kohieren ontbreekt zij in het jaar 1806, maar van 1807 tot aan haar overlijden valt zij onder de zorg van de Armen.
Na het overlijden van Adriana hertrouwt Cornelis op 13 november 1816 te Gilze-Rijen met Catharina (Quizina) van Bijstervelt, geboren op 1 april 1788 te Gilze. 

[6] Achtergrond informatie bij Maria (Marie):
In de kohieren van het gemaalgeld wordt zij vanaf haar geboorte in 1773 tot aan het overlijden van haar ouders in 1779 als dochter bij Nicolaas Houtepen op Nerhoven vermeld, waarna zij in de periode 1780 tot en met 1786 in de kost gaat bij Cornelis van Poppel op Nerhoven, vervolgens als meid in de jaren 1787 en 1788 bij Adriaan Voermans op Gilze Kerkhof en de periode 1789 tot en met 1792 als meid bij Jan Otten op Gilze Kerkhof werkzaam is. In de jaren 1793 en 1794 ontbreekt zij, maar wordt weer vermeld in de jaren 1795 tot en met 1799 en 1801 tot en met 1803 als meid bij Cornelis Timmermans op Nerhoven (zie kaart weduwe Antony Biekens). Laatstelijk wordt zij in 1804 vermeld als meid bij Leendert Frijters in Rijen Kerkstraat. 

[7] Achtergrond informatie bij Dijmphna:
Alleen in het jaar 1787 wordt zij in de kohieren van het gemaalgeld over Gilze en Rijen vermeld, namelijk als zijnde in de kost bij Peeter Jan Jacobs van Gool te Verhoven. Voor haar huwelijk heeft zij op 30 maart 1803 een borgbrief van Gilze meegekregen (SAB OAA Breda invnr 2135 f52r).
Op 20 januari 1806 laat Dingena samen met haar echtgenoot Willem Lemmens een testament opstellen voor Abraham Hoijnck van Papendrecht, notaris te Breda, waarin zij elkaar tot enig erfgenaam en voogd over de eventuele kinderen benoemen. Voorts verklaren zij in het slot van het testament beneden de duizend guldens gegoed te zijn (SAB N1333 a64). Zeer waarschijnlijk voelt zij al aankomen dat zij vlak daarna zal komen te overlijden. Na haar overlijden wordt er aangifte gedaan voor het recht van successie, maar de verkrijging is vrij van successiebelasting (RANB Brabant invnr 6 mem.nr. 1). In het begraafregister wprdt vermeld dat in verband met de begrafenis van Dingena Houtepen, huisvrouw van Willem Lemmers, eenmaal is geluid voor 4-12-0.
In een artikel in De Brabantse Leeuw (2003, 52-I, p.46) wordt gesteld dat Wilhelmus met de Dingena Houtepen is getrouwd, die op 1 mei 1756 te Rijen zou zijn gedoopt. Dit lijkt mij echter onwaarschijnlijk, aangezien deze Dingena wel boven de duizend gulden gegoed was, het voorts onwaarschijnlijk is dat zij op 50-jarige leeftijd een testament opstelt, waarbij een voogd over nog te verwekken kinderen wordt benoemd.
Wilhelmus Lemmens is na het overlijden van Dingena hertrouwd op 26 oktober 1806 te Breda met Jacoba Hultermans, gedoopt te Ginneken en Bavel op 16 november 1787 (doopgetuigen waren Petrus Balmakers en Maria Verhip), wonende te Breda, dochter van Pieter Hultermans en van Elisabeth Cornelis Balmakers, overleden te Breda op 22 juli 1867. Uit dit huwelijk zijn twee kinderen geboren: Petrus, gedoopt te Breda op 4 mei 1807 (get: Petrus Lemmens en Elisabeth Balmakers) en Wilhelmus, gedoopt te Breda op 19 februari 1809 (get: Cornelius Hultermans, Cornelia Hultermans en Joanna Lips) (zie voormeld artikel in de Brabantse Leeuw).

[8] Achtergrond informatie bij Adrianus (Adriaan):
Ook de jonge Adriaan wordt her en der ondergebracht: vanaf enkele maanden na zijn geboorte is hij van 1780 tot en met 1785 in de kost bij Adriaan van Alphen op Nerhoven. In 1790 is hij 10 jaar oud en scheper bij Jan, zoon van weduwe Cornelis van Roosendaal op Verhoven en daarna in 1791 en 1792 scheper bij de kinderen Wouter Jan Claas Janssen op Molenschot. In 1798 werkt hij net als zijn oudste broer als knecht bij Adriaan Willem Franken op Nerhoven, waarna in de periode 1799 tot en met 1801 als knecht bij Jan Adriaan Claasse te Molenschot zijn kost verdient.