Michael (Michiel) Houtepen (VII.25)

Michael (Michiel) HOUTEPEN [1], gedoopt (RK) op 20-12-1742 te Gilze, begraven op 28-05-1803 te Gilze op 60-jarige leeftijd.

Zoon van Heijliger HOUTEPEN (zie VI.24) en Eva Joannes GOVAERS (Eva Adriaen Driessen).

Ondertrouwd (1) op 05-01-1782 te Gilze, gehuwd op 39-jarige leeftijd op 20-01-1782 te Gilze met Anna Michaelis JANSSEN, 29 jaar oud, gedoopt (RK) op 01-04-1752 te Gilze (Hulten), begraven op 11-05-1787 te Gilze op 35-jarige leeftijd. Dochter van Mighiel Bastiaan JANSSEN en Cornelia KERMANS. Het kerkrecht in verband met de begrafenis is op 13 mei 1787 voldaan.

Gehuwd (2) op 44-jarige leeftijd op 09-12-1787 te Gilze met Adriana VERMEULEN, 33 jaar oud, geboren te Rijen Laareind, gedoopt (RK) op 07-01-1754 te Gilze, overleden op 16-02-1818 te Gilze-Rijen op 64-jarige leeftijd, dochter van Cornelis Stoffel VERMOLEN en Anneken Adriaan Aarts SCHOENEN.

Uit het eerste huwelijk:

1.	Heijliger [2], bouwmansknecht, gedoopt (RK) op 18-04-1783 te Gilze, overleden op 30-04-1869 te Gilze op 86-jarige leeftijd.
2.	Cornelis [3], bouwmansknecht, gedoopt (RK) op 27-11-1784 te Gilze, overleden op 15-02-1832 te Gilze op 47-jarige leeftijd.
3.	Christianus (Bastiaan) [4], gedoopt (RK) op 04-03-1786 te Gilze, begraven op 25-07-1786 te Gilze, 143 dagen oud.
4.	Petrus [5], gedoopt (RK) op 28-04-1787 te Gilze, overleden 1787 te Gilze.

Uit het tweede huwelijk:

5.	Johannes (Jan) (zie VIII.33).

 

[1] Achtergrond informatie bij Michael (Michiel) HOUTEPEN:
Volgens de kohieren van het gemaalgeld woont Michiel vanaf zijn geboorte tot en met 1764 bij zijn ouders in. Dit huis was voorheen van wijlen zijn grootvader Jan Govert Adriaenssen en was gelegen op de Haansberg. Van 1765 tot en met 1767 was hij knecht bij Nicolaas Bastiaan Jan Paulussen op de Haansberg, maar woonde in 1768 weer thuis in. In de periode 1775-1776 werkte hij wederom als knecht ditmaal bij Jacobus Antony Lips op de Aart. Toen zijn vader stierf kwam hij terug naar het ouderlijk huis waar ook zijn broers en zussen nog woonden tot 1781. Vanaf zijn huwelijk in 1782 tot aan zijn overlijden in 1802 woonde hij als hoofdbewoner in hetzelfde huis. Zijn kinderen, de oudste 19 en de jongste 13 jaar oud, blijven na zijn overlijden in ieder geval tot 1808 in dit huis wonen. In 1808 stopte de registratie van personen in het kader van de inning van gemaalgelden.
Michiel verkrijgt na het overlijden van zijn ouders het ouderlijk huis met stal en schuur met zes loopensaat ondergrond, land en weide op de Haansberg, twee loopensaat hei in het Gilzerbroek genaamd Den Uitvanck en twee loopensaat hei in de Rijense velden. Deze verdeling is bij schepenakte van 22 januari 1778 vastgelegd tussen de zes kinderen. Jan, Michiel, Adriaen en Annemie behouden bovendien de gehele inboedel, have, bouwgereedschappen en huismeubelen, waarvan Cornelis en Cornelia uitdrukkelijk afstand doen (RAT 2804 R45 f72v).
Op 15 oktober 1781 draagt zijn zus Cornelia, echtgenote van Bernaert van Dongen en wonende op de Rijense Haansberg, aan hem voor f300,00 vier loopensaat weide op de Haansberg en een loopensaat land met houtwassen in eigendom over, zulks ter uitvoering van een schepenenkoopakte van 21 september 1781 (RAT 2804 R46 f48).
Op 16 mei 1783 erkent Michiel Heiliger Houtepen, echtgenoot van Anna Michiel Janssen, aan de heer mr Francois Benjamin de Bons schuldig te zijn een bedrag groot f1.000,00. Tot zekerheid voor de terugbetaling van dit bedrag verbindt hij een huis met stal, schuur en turfkooi, met zes loopensaat ondergrond, hof en wei op de Haansberg te Gilze, twee loopensaat hei, genaamd Den Uitvang in het Gilzerbroek aan de schouwlei, twee loopensaat hei in de Rijense Velden aan de schouwlei, verkregen bij erfdeling op 22 januari 1778, vier loopensaat weide op de Haansberg en een loopensaat land verkregen op 15 oktober 1781, en negen loopensaat land en weide genaamd de Aanstede op de Haansberg ten oosten van een kavel van Adriaan Houtepen en twee oostelijk daarvan gelegen kavels hei, groot twee loopensaat 34 roeden, alsmede vijf loopensaat zaailand, genaamd het Heiveld, beiden verkregen op 26 februari 1782 (RAT 2804 R46 f138). De beide verkrijgingen op 26 februari 1782 zijn aankopen van de erfgenamen van Peeter Cornelis Botermans, de eerste voor een koopsom van f460,00 (RAT 2804 R46 f74v) en de tweede voor een koopsom van f160,00 (RAT 2804 R46 f76).
In de jaren 1785 en 1786 wordt de minderjarige Helena van Aenschoth door de armenzorg bij het gezin van Michiel Houtepen besteed. Nadat zijn derde kind Bastiaan is overleden overlijdt zijn echtgenote een maand na de geboorte van hun vierde kind Peter. Deze Peter zal waarschijnlijk vlak daarvoor of daarna zijn overleden. Aan het einde van ditzelfde jaar hertrouwt hij en bevalt zijn tweede echtgenote van zijn derde zoon, Johannes.
De kinderen uit zijn eerste huwelijk, Heijliger en Cornelis, zijn door het overlijden van hun moeder Anna Michiel Janssen in 1792 betrokken bij de verdeling tussen Adriana, Johanna en Mechelina Michiel Janssen (de laatste is gehuwd met Jan van Opstall en woont in Terheijden) van de nalatenschap van haar ouders. Hierbij krijgen Heijliger en Cornelis Houtepen, die worden bijgestaan door hun vader en Jan Nicolaas Janssen als voogden, na het trekken van lootjes toegedeeld drie loopensaat weide, genaamd het Klijn Wijke aan de Goordijk te Gilze, zes loopensaat beemden in de Berkenschoot, anderhalf loopensaat land, genaamd De achterste Plak en anderhalf loopensaat zaailand, genaamd de Grietenakker, alles gelegen op de Haansberg te Gilze. Een aantal van deze kavels is gelegen naast kavels van Heiliger Houtepen (zijn vader) en naast kavels van de weduwe van Barnaard Vermoolen (zijn zus Cornelia Houtepen?) (RAT 2804 R49 f63). Op 16 januari 1792 werden Jan Nicolaas Jan Geerden en Cornelis Houtepen door schepenen van Gilze en Rijen tot voogd en toeziender aangesteld en beedigd over de twee minderjarige kinderen van Michiel Houtepen "in huwelijk verwekt aan Anneken Janssen, met name Heijliger Houtepen, omt 9 jaeren, en Cornelis Houtepen, oud omt 7 jaeren, mits het overlijden van Michiel Bastiaen Janssen, grootvader van de voors kinderen" (RAT 2804nr12). 

[2] Achtergrond informatie bij Heijliger:
Blijkens de kohieren van het gemaalgeld woonde Heijliger tot 1808, de datum waarop de kohieren niet meer werden bijgehouden, bij zijn ouders thuis. Tijdens zijn leven verkrijgt hij verschillende kavels grond die hij samen met zijn broer Johannes bewerkt.
Hij wordt tesamen met zijn broer Cornelis, na het overlijden van hun moeder Anna Michiel Janssen in 1792 betrokken bij de verdeling tussen Adriana, Johanna en Mechelina Michiel Janssen (de laatste is gehuwd met Jan van Opstall en woont in Terheijden) van de nalatenschap van haar ouders. Hierbij krijgen Heijliger en Cornelis Houtepen, die worden bijgestaan door hun vader en Jan Nicolaas Janssen als voogden, na het trekken van lootjes toegedeeld drie loopensaat weide, genaamd het Klijn Wijke aan de Goordijk te Gilze, zes loopensaat beemden in de Berkenschoot, anderhalf loopensaat land, genaamd De achterste Plak en anderhalf loopensaat zaailand, genaamd de Grietenakker, alles gelegen op de Haansberg te Gilze (RAT2804 R49 f63).
Blijkens de memorie van successie, die naar aanleiding van zijn overlijden is opgemaakt, heeft hij niet bij wege van testament over zijn nalatenschap beschikt. Volgens de wet worden daardoor tot zijn nalatenschap geroepen de kinderen van zijn vooroverleden broer Johannes Houtepen, met namen:

1. Cornelis, bouwman, wonende te Oosterhout
2. Cornelia, smederesse, weduwe van Adiaan van Genk, wonende te Oosterhout
3. Anna, gehuwd met Hendrik Roelen, bouwman, wonende te Oosterhout,
4. Antonia, gehuwd met Johannes de Swart, wonende te Gilze,
5. Johanna, gehuwd met Jan van Broekhoven, bouwman, wonende te Gilze,
6. Mechelina, bouwerin, wonende te Gilze,
7. Gerardina, naaister, wonende te Gilze.

Tot zijn nalatenschap behoren:

1. verschillende kavels wei- en bouwland te Gilze en Rijen, kadastraal bekend gemeente Gilze en Rijen sectie B nummers 980, 981 en 986 en sectie nummers 32, 212, 214 en 215, met een gezamenlijke grootte van 2 bunder 30 roeden 30 ellen en een totale waarde van f800,00;
2. het zeven/achtste gedeelte in een aantal kavels grond te Gilze-Rijen, kadastraal bekend gemeente Gilze en Rijen sectie B nummer 868, (een kavel hooiland, gelegen onder Gilze Schoot op de Agensche Langenberg te Gilze, groot 1 bunder 8 roeden 20 ellen, ten tijde van het overlijden van zijn broer Cornelis waard f50,00), gemeente Gilze en Rijen sectie C nummer 82 (een kavel beemd, gelegen op de Rik te Rijen, groot een bunder 53 roeden 40 ellen, ten tijde van het overlijden van zijn broer Cornelis voor wat betreft de onverdeelde helft waard f65,00), gemeente Gilze en Rijen sectie I nummer 26,(een kavel zaailand, genaamd Het achterste Plek, gelegen op de Haansberg te Gilze, groot 42 roeden 10 ellen, ten tijde van het overlijden van zijn broer Cornelis v.w.b. de onverdeelde helft waard f37,50), gemeente Gilze en Rijen sectie I nummer 33, (een kavel zaailand, genaamd de Grote Akker, gelegen op de Haansberg te Gilze, groot 24 roeden, ten tijde van het overlijden van zijn broer Cornelis voor wat betreft de onverdeelde helft waard f18,75), gemeente Gilze en Rijen sectie I nummer 106 (een kavel weiland, gelegen op de Haansberg te Gilze, groot 57 roeden 10 ellen, ten tijde van het overlijden van zijn broer Cornelis voor wat betreft de onverdeelde helft waard f50,00), en gemeente Gilze en Rijen sectie I nummer 210, groot 36 roeden 70 ellen (niet door overlijden van zijn broer Cornelis verkregen), tezamen groot 3 bunder 13 roeden 30 ellen, en voor wat betreft dit zeven/achtste gedeelte gewaardeerd op f1.000,00;
3. een vordering uit onderhandse geldlening op de erfgenamen van Antonij Quirijnen te Rijen, groot f150,00
4. huren en renten f61,50 en E. lijfstoebehoren f43,00

Passief

6. een schuld uit hypothecaire geldlening ten behoeve van Anna Maria van Gestel, weduwe van Johannes Houtepen, groot f1.800,00, vastgelegd bij akte op 16 mei 1868 verleden voor J. Verhoeven, destijds notaris ter standplaats Gilze;
7. renten f69,00, 
8. doktersrekening f5,00 en 
9. begrafeniskosten f90,00 (RANB inv.nr. 036.03.03.86, mem.nr. 96).

Mede vanwege de hoge schuld uit hypothecaire geldlening aan zijn schoonzus Anna Maria van Gestel bedroeg het saldo van de nalatenschap slechts f89,90 en hoefde er maar weinig successierecht te worden betaald! 

[3] Achtergrond informatie bij Cornelis:
Volgens de kohieren van het gemaalgeld woont hij in ieder geval tot 1808 thuis in. In 1792 worden Cornelis en zijn broer Heijliger door het overlijden van hun moeder Anna Michiel Janssen betrokken bij de verdeling tussen Adriana, Johanna en Mechelina Michiel Janssen (de laatste is gehuwd met Jan van Opstall en woont in Terheijden) van de nalatenschap van de ouders van hun moeder. Hierbij krijgen Heijliger en Cornelis Houtepen, die worden bijgestaan door hun vader en Jan Nicolaas Janssen als voogden, na het trekken van lootjes toegedeeld drie loopensaat weide, genaamd het Klijn Wijke aan de Goordijk te Gilze, zes loopensaat beemden in de Berkenschoot, anderhalf loopensaat land, genaamd De achterste Plak en anderhalf loopensaat zaailand, genaamd de Grietenakker, alles gelegen op de Haansberg te Gilze (SAO R49 f63).
Bij zijn overlijden in 1832 woont hij in Gilze en is hij bouwmansknecht. Blijkens de opgemaakte memorie van successie zijn zijn broer Heijliger (Heiliger) en zijn halfbroer Johannes (Jan) erfgenaam volgens de wet en mitsdien ieder voor de onverdeelde helft gerechtigd in:

1. de helft in een kavel zaailand, genaamd Het achterste Plek, gelegen op de Haansberg te Gilze, groot 42 roeden 10 ellen, waard f37,50;
2. de helft in een kavel zaailand, genaamd de Grote Akker, gelegen op de Haansberg te Gilze, groot 24 roeden, waard f18,75;
3. de helft in een kavel weiland, gelegen op de Haansberg te Gilze, groot 57 roeden 10 ellen, waard f50,00;
4. de helft in een kavel beemd, gelegen op de Rik te Rijen, groot 53 roeden 40 ellen, waard f65,00;
5. de helft in een kavel hooiland, gelegen onder Gilze Schoot op de Agensche Langenberg te Gilze, groot 1 bunder 8 roeden 20 ellen, waard f50,00;
6. contante penningen, in totaal bedragende f650,00;
7. kist met kleren en lijfsieraden, waard f48,00;

mitsdien in totaal f919,25, te verminderen met een te betalen van nota van dokter Jansen uit Gilze wegens medicijnen en visites, bedragende f7,00 en de begrafeniskosten, bedragende f85,00 zodat de nalatenschap per saldo f827,25 bedraagt (RANB inv.nr. 036.03.03.23, mem.nr. 42). 

[4] Achtergrond informatie bij Christianus (Bastiaan):
Volgens de kohieren van het gemaalgeld wordt Michiel Heijliger Houtepen aangeslagen voor Bastiaan geboren en overleden in het tijdvak 1786. 

[5] Achtergrond informatie bij Petrus:
Petrus wordt weliswaar gedoopt, maar wordt niet meer als lid van het gezin van Michiel vermeld in de kohieren van het gemaalgeld. Waarschijnlijk is hij net als zijn moeder kort na de geboorte overleden.